Orban, ülkesinin gözlemci sıfatıyla katıldığı Kazakistan’ın başkenti Astana’da düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Devlet Başkanları Konseyi 10. Zirvesi’nde konuştu.
Geçen aylarda inişli çıkışlı gelişmeler yaşandığını, Türk devletleri açısından olumlu gelişmelerin olduğunu belirten Orban, “Avrupa’da ikilem yaşanıyor. Avrupa’nın siyasette zorluklarla karşı karşıya olunduğunu söyleyebilirim. Avrupa perspektifinden küresel güvenlik konusu hiç bu kadar kötü olmamıştı. Soğuk savaştan beri bu kadar zor bir güvenlik durumuyla karşı karşıya kalmamıştık.” ifadelerini kullandı.
Bir yıldan uzun zamandır devam eden Rusya-Ukrayna Savaşı’nın, Orta Doğu’daki silahlı çatışmaların, AB ülkelerine yönelik silahlı tehditlerin, göç dalgalarının Avrupa siyasetini zorladığını vurgulayan Orban, Avrupa’nın ekonomi ve Ukrayna’daki savaş konularında yol ayrımında olduğunu söyledi.
Orban, Avrupa’da ekonomi politikası konusunda farklı fikirlerin olduğuna işaret ederek “Avrupa’nın çıkarına olan nedir? Bir küresel ekonomi bloku oluşturmak mı yoksa farklı ekonomiler arasında bağlantılılığı artırmak mı? Bir ekole göre blok yaratılmak isteniyor. Önce Avrupa-Rusya ekonomik işbirliği kesildi. Şimdi farklı düşünülüyor. Bu ilişki Çin ile de kısıtlanmak isteniyor. Buna, ‘riskten kaçınmak’ deniyor. Başka bir ekol daha var, Macaristan buna da yakın. Biz işbirliğini güçlendirelim diyoruz. Birbirimize bağlıyız. Birbirimize ihtiyacımız var. Rekabetçi olabilmek için yapılacaklar var. Macaristan şuna inanıyor. Gelecek dönemde global bağlantılılığın artırılması, güçlendirilmesi lazım.” değerlendirmesini yaptı.
Orban, Avrupa ülkelerinin Rusya-Ukrayna Savaşı konusundaki görüş farklılıklarını şu sözlerle anlattı:
“Rusya Ukrayna savaşı hepimizi doğrudan etkiliyor, hepimize risk. 1,5 yıl oldu savaş başlayalı. Avrupa’nın şu ana kadarki stratejisi bir felaket. Avrupa, Ukraynalıların savaşmasını istiyor. Avrupa silah ve destek vermek istiyor. ‘Ukrayna cephede kazanacak, Rusya kaybedecek, Moskova değişecek sonra da yeni Rus lider gelecek ve onunla müzakere edeceğiz’ diyorlar. Bu mantıklı bir plan mı? Biraz fazla iddialı ama pek de gerçeğe dönüştüğünü görmüyoruz. Zaten bu işe yaramadı.”
Bazı ülkelerin “şu ana kadarki gibi devam edelim” dediğini, bazılarının da “artık yeter B planı zamanı” dediğini belirten Macaristan Başbakanı Orban, “50 milyar avro Ukrayna’ya veriliyor. Avrupa ülkelerinin çoğu şuna inanıyor. Daha önce çöken strateji devam edecek ve biz finansmana devam edeceğiz. Bu tartışılıyor ve çok gerginlik var Avrupa ülkelerinde. Bence bu tartışma iki ay daha sürecek.” diye konuştu.
Macaristan’ın Ukrayna’daki savaşın durmasından, Ukrayna’nın da tatmin olacağı yeni bir Avrupa güvenlik planı çıkarılmasından yana olduğunu kaydeden Orban, “Avrupa’da yeni güvenlik mimarisinin zamanı geldi. Türkiye kesinlikle bunun içinde olmalı. Türkiye olmadan uzun süreli barış Avrupa için mümkün değil.” dedi.
Orban, Avrupa’da güvenliğin yeniden tesisine desteklerinden dolayı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkür etti.
patronlardunyasi.com
